Dịch bệnh Covid-19 khởi phát từ cuối tháng 12/2019 tại Vũ Hán và đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thống sản xuất, chuỗi cung ứng từ Trung Quốc khiến các nhà đầu tư tìm cách dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu sang các nhà máy tại Việt Nam.
Ông Min Zhou – chuyên gia phân tích nghiên cứu của AllianceBernstein và bà Vivian Chen – Giám đốc đầu tư của International Small Cap đã có những phân tích, đánh giá trên trang Equality Emerging Market Views về năng lực đáp ứng nhu cầu sản xuất của Việt Nam trong chuỗi cung ứng. Theo đó cho biết, Ông Min Zhou và bà Vivian Chen đến Việt Nam vào cuối tháng 12/2019, khi virus Covid-19 bắt đầu xuất hiện và lây lan tại Vũ Hán, Trung Quốc. Đến đến thời điểm hiện tại, dịch bệnh này đã tàn phá hệ thống sản xuất, chuỗi cung ứng Trung Quốc, khiến cho họ cảm thấy chuyến đi Việt Nam dường như đặc biệt đúng lúc khi các nhà đầu tư, sản xuất đang phân tích và đánh giá và tìm cách dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu sang các nhà máy Việt Nam.
Vài năm trước đây, ngay cả trước khi cuộc chiến thương mại giữa Hoa Kỳ - Trung Quốc, các công ty toàn cầu đã phân tích và đánh giá về năng lực sản xuất, cung ứng của Việt Nam. Lý do là Trung Quốc với vai trò là công xưởng thế giới đã tạo ra tình trạng thiếu lao động và đẩy chi phí tăng cao.
Việt Nam được cho là có nguồn lao động dồi dào, lực lượng lao động trẻ hơn và chi phí thấp hơn khoảng 40% so với Trung Quốc. Việt Nam cũng quy định các mức thuế thấp và một tuần làm việc 6 ngày, có thể nâng cao năng suất. Nhiều thương hiệu đồ thể thao, quần áo nổi tiếng như Adidas và Nike đã đặt nhà máy tại đây.
Ngày nay, hầu hết các nhà sản xuất lớn Châu Á gia công và sản xuất tại Việt Nam thuộc 2 ngành là dệt may, giày dép – chiếm 18% và thiết bị điện tử chiếm 40% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2018. Vì vậy, Min Zhou và Vivian Chen muốn xem xét kỹ hơn 2 lĩnh vực này để hiểu rõ hơn xu hướng mới nhất và nhu cầu của các nhà đầu tư khi muốn dịch chuyển nhà máy đến Việt Nam.
Vậy câu hỏi đặt ra các nhà đầu tư cần chú ý điều gì khi muốn chuyển dịch nhà máy về Việt Nam và điều gì là xu hướng gần đây trong lĩnh vực gia công cho các công ty nước ngoài ở Việt Nam
Vấn đề đầu tiên được hai nhà nghiên cứu chỉ ra là sự thích nghi với văn hoá. Người Việt Nam thích làm việc tại các nhà máy gần nhà và sống cùng gia đình, không giống như người lao động Trung Quốc thường sống trong ký túc xá và chỉ trở về nhà trong kỳ nghỉ.
Stella International Holdings – một nhà sản xuất giày dép và da hàng đầu toàn cầu là một ví dụ điển hình. Stella có một nhà máy ở Thái Bình với 7.000 nhân công nhân, với 14 dây chuyền lắp ráp và 52 dây chuyền khâu, nhà máy tạo ra khoảng 7 triệu đôi giày thể thao mỗi năm cho Nike và các thương hiệu khác. Các nhà quản lý tại Stella dường như rất hài lòng về điều kiện làm việc cho công nhân. Chìa khoá để quản lý người lao động là chăm sóc tốt cho họ.
Ngoài vấn đề văn hóa, các công ty công nghệ phải đối mặt với một số thách thức khác. Các công ty Việt Nam có thể đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng toàn cầu cho các sản phẩm công nghệ cao tinh vi ở mức sản xuất hiệu quả?
Luxshare Precision Industry, là một trong những công ty điện tử hàng đầu về công nghệ Trung Quốc, sản xuất linh kiện cho Apple tại Việt Nam. Hiện nay, Luxshare đã có một nhà máy hoạt động và đang xây dựng thêm 3 nhà máy khác. Theo kế hoạch của Luxshare sẽ có ít nhất 60.000 công nhân tại Việt Nam, hơn 1/3 lực lượng lao động Trung Quốc khi Apple tìm cách đa dạng hoá chuỗi cung ứng, giảm phụ thuộc Trung Quốc.
Điều gì sẽ làm các nhà máy mới đáp ứng những tiêu chuẩn nghiêm ngặt của Apple? Theo một quản lý người Trung Quốc tại nhà máy Bắc Giang, chìa khóa là thực hiện phương pháp tiếp cận từng bước một, bắt đầu với các dòng sản phẩm đơn giản hơn trước khi đưa vào các sản phẩm phức tạp hơn.
Hơn nữa, các công ty nước ngoài sẽ gặp một số vấn đề như độ tuổi nghỉ hưu của lao động Việt Nam tăng từ 60 lên 62 đối với nam và 55 lên 60 đối với nữ vào năm 2021 có thể có sự phản kháng từ các công đoàn lao động. Năm 2019, Tổng thống Trump cho biết có thể áp thuế với Việt Nam, điều này sẽ tạo thêm khó khăn cho các nhà sản xuất.
Tuy nhiên, cả hai nhà nghiên cứu Min Zhou và Vivian Chen cho biết, những rủi ro này khó có thể ngăn chặn sự thay đổi của các nhà sản xuất. Cuộc khủng hoảng kinh tế tại Trung Quốc do coronavirus gây ra sẽ thúc đẩy các công ty toàn cầu dịch chuyển đến Việt Nam.
Khi xu hướng chuyển dịch này bắt đầu, các chuyên gia cho rằng có 2 vấn đề mà các nhà đầu tư cần xem xét đến:
Thứ nhất, các công ty lớn của Trung Quốc với kinh nghiệm gia công dồi dào cho các công ty toàn cầu sẽ có lợi thế hơn các công ty nhỏ và ít kinh nghiệm hơn.. Do đó, họ sẽ nhanh chân hơn trong việc di dời.
Thứ hai, các vấn đề về môi trường, xã hội, pháp lý tại Việt Nam là điều mà các doanh nghiệp cần nắm vững vì đây là chìa khoá thành công. Việc thích nghi với văn hoá, lối sống địa phương và điều kiện làm việc phù hợp của người Việt Nam sẽ là yếu tố chính giúp các nhà máy đạt được năng suất cao. Các quy định môi trường tại Việt Nam thậm chí còn nghiêm ngặt hơn so với Trung Quốc,vì Việt Nam đã học được bài học từ đắt nước láng giềng khổng lồ Trung Quốc.
Những quan sát này rất quan trọng đối với các nhà đầu tư khi cú sốc chuỗi cung ứng do dịch bệnh Covid-19 có tác động rất lớn đến nhiều công ty tại Trung Quốc, và Việt nam được dự đoán sẽ là điểm đến của các nhà đầu tư để thay thế chuỗi cung ứng hiện đang đóng tại Trung Quốc.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét