Trong một cuộc phỏng vấn đa phần là bình luận về Trung Quốc, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã thể hiện lập trường cứng rắn của chính quyền Trump đối với những hành vi không lành mạnh của Bắc Kinh.
Cuộc phỏng vấn được thực hiện cho chương trình phát thanh đặc biệt ‘Hugh Hewitt Show’ của người dẫn chương nổi tiếng Hugh Hewitt hôm 26/10 tại tại Hoa Kỳ. Ngoại trưởng Pompeo nhấn mạnh Mỹ sẽ đáp trả mạnh mẽ trước mọi đe dọa, thách thức mà Bắc Kinh đặt ra, từ Biển Đông, thương mại, trộm cắp tài sản trí tuệ và đàn áp tự do tín ngưỡng.
Phát ngôn của nhà ngoại giao hàng đầu Hoa Kỳ thường thu hút sự theo dõi sát sao của giới chính trị gia các nước, các hãng truyền thông, các chuyên gia phân tích và kể cả những người dân bình dị có mối quan tâm đến các chủ đề thời sự trên thế giới.
Xét tới mối quan tâm này, Đại Kỷ Nguyên xin giới thiệu với quý độc giả bản dịch tiếng Việt ghi lại toàn văn cuộc phỏng vấn của Ngoại trưởng Pompeo, được công bố bằng tiếng Anh trên trang web của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.
*****
Hugh Hewitt: Chào mừng Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo.
Ngoại trưởng Pompeo: Xin chào. Hôm nay anh thế nào?
Hugh Hewitt: Tôi không khỏe lắm. Tôi bị viêm thanh quản ở thành phố Pittsburgh, vì vậy tôi rất vui khi đã qua khỏi.
Ngài Ngoại trưởng, trong 2 tuần trước đây, tôi đã phỏng vấn Phó tổng thống Pence và Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton, và bây giờ là phỏng vấn ngài. Cả hai ông ấy đều cho thấy một bước ngoặt rõ ràng trong chiến lược của chúng ta đối với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, và tôi muốn hỏi: Tôi có đúng không khi cho rằng quan điểm chung của chúng ta là khác nhau? Đã có một thời điểm Tổng thống nói: “Hãy xem xét, tôi sẽ là ‘cảnh sát’ tử tế với Chủ tịch Tập, và các anh, Bộ trưởng [quốc phòng] Mattis, anh, [ngoại trưởng] Mike Pompeo, ông John Bolton, Phó tổng thống, các anh sẽ là ‘cảnh sát’ cứng rắn [với Trung Quốc]?” Có phải điều đó đã được nói tại một cuộc họp của Hội đồng An ninh Quốc gia (NSC) đúng không?
Ngoại trưởng Pompeo: Không đúng đâu, anh Hugh. Sự thật về vấn đề này là phù hợp với chiến lược mà chúng ta đã có, từ khi bắt đầu chính quyền này, nhận ra bản chất cạnh tranh của mối quan hệ giữa 2 nước, và khi Trung Quốc thực hiện những hành động gây rủi ro, nguy hiểm cho người dân Mỹ. Cho dù đó là rủi ro thông qua việc ăn cắp tài sản trí tuệ hay quy tắc thương mại không công bằng hoặc hoạt động ở Biển Đông, hay sự mở rộng liên tục của họ trong không gian, và những nỗ lực phát triển quân đội của họ, mỗi hành động đó đã gặp phải sự đáp trả đanh thép và mạnh mẽ từ Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, và chúng ta sẽ tiếp tục làm như vậy. Không có một khoảnh khắc nào, đúng hơn là một chính quyền nào, đã nhận ra sự thay đổi hành vi của Trung Quốc, và nhận ra Mỹ cần phải có phản ứng đáp trả đối với sự thay đổi hành vi đó.
Hugh Hewitt: Ngoại trưởng Pompeo, ngài là một người [tốt nghiệp từ Học viện quân sự Hoa Kỳ] ở West Point. Vừa nãy, tôi đã phỏng vấn Tướng về hưu Stanley McChrystal của West Point. Ông ấy nói về ‘Đội tàu Kho báu’ của [nhà thám hiểm] Trịnh Hòa (Zheng He) [thế kỷ 15 dưới thời Nhà Minh], và về cách mà Chủ tịch Tập hiện đang sử dụng nó như một phương kế ngụy biện cho chủ nghĩa bành trướng trên toàn thế giới của Trung Quốc. Ngài có nghĩ rằng liệu Chủ tịch [Trung Quốc] Tập [Cận Bình] có bất kỳ giới hạn nào về tham vọng, hay theo chiến lược của ông ấy, thế kỷ 21 về cơ bản là thuộc về Trung Quốc?
[caption id="attachment_1013053" align="alignnone" width="970"]
Người dẫn chương trình phát thanh nổi tiếng Hugh Hewitt đã tiến hành phỏng vấn Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm 26/10. (Ảnh: Politico)[/caption]
Ngoại trưởng Pompeo: Tôi nghĩ nếu anh xem xét những ý định mà Chủ tịch [Tập] đã nêu rõ, anh có thể thấy rõ ràng rằng Trung Quốc có một kế hoạch khác với kế hoạch mà họ đã có 5 năm trước hoặc thậm chí 2 hoặc 3 năm trước. Anh thấy điều này qua việc họ sử dụng tiền của mình trên toàn thế giới. Và tôi đã nói về vấn đề này. Tôi đã phát biểu về nó khi tôi ở Panama và khi đi khắp thế giới. Tôi nhắc nhở các nước rằng chúng ta hoan nghênh sự cạnh tranh thương mại với Trung Quốc trên cơ sở công bằng và có đi có lại, nhưng khi Trung Quốc sử dụng thủ đoạn mua chuộc, lôi kéo những lãnh đạo cấp cao của các nước khác, nhằm đổi lấy các dự án cơ sở hạ tầng, thì họ sẽ gây tổn hại cho người dân của quốc gia đó, vậy thì tôi cho rằng cách nghĩ xây dựng một ‘đế chế’ dựa trên các khoản vay nợ’, là một cái gì đó có hại cho mỗi quốc gia này, và chắc chắn mang lại rủi ro cho lợi ích của Mỹ, và chúng tôi luôn có ý định chống lại.
Hugh Hewitt: Hai câu hỏi cụ thể hơn về Trung Quốc: Là ngoại trưởng Mỹ, ngài được biết đến với sự quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo trên toàn thế giới, không chỉ ở quê nhà. Hội đồng Liên Hợp Quốc ước tính rằng Trung Quốc hiện đang giam giữ khoảng một triệu người Duy Ngô Nhĩ, nhưng các nhóm nhân quyền ở Hồng Kông cho rằng con số này là từ 2 triệu đến 3 triệu người. Chính quyền Trung Quốc kịch liệt phủ nhận điều này. Quan điểm của Bộ ngoại giao Mỹ về những trại [cải tạo] này là như thế nào?
Ngoại trưởng Pompeo: Các trại này rõ ràng là một nỗ lực của Trung Quốc nhằm ngăn cản người dân Trung Quốc thực hiện tự do tín ngưỡng của mình. Chúng ta đã thấy điều đó dưới nhiều hình thức khác nhau. Chúng ta đã thấy các nhà thờ đang có nhiều khó khăn hơn để đặt các cây thánh giá trên mái các tòa nhà của họ. Chúng ta đã thấy việc thực hành tự do tín ngưỡng bị từ chối theo những cách mà nó không xảy ra trong những năm trước đây. Đây là những mối đe dọa thực sự đối với tự do tín ngưỡng, điều mà Tổng thống Trump đã yêu cầu chính phủ Mỹ đối đãi một cách nghiêm túc với vấn đề này. Đây không chỉ đơn giản là phê bình một quốc gia nào đó vi phạm nhân quyền, mà là dùng đến sức ảnh hưởng của Mỹ và toàn thế giới để đối phó với những thách thức đối với những quyền cơ bản nhất của con người. Thật vậy, Ngày Tự do Tôn giáo Quốc tế [27/10] đang đến gần chúng ta, và là một dịp mà Bộ Ngoại giao [Mỹ] sẽ nói rất nhiều.
Hugh Hewitt: Bây giờ, một điều khác khiến tôi lo lắng về Trung Quốc, là khả năng [chiến tranh] mạng của họ. Theo quan điểm của tôi, một ‘Trân Châu Cảng trên Mạng’ được ngăn chặn tốt nhất bằng cách phân tán những vũ khí đáp trả, và một ý chí đáp trả rõ ràng. Chúng ta đã làm điều thứ nhất? và liệu có bất kỳ nghi ngờ gì về cam kết và khả năng của chúng ta, để hành động đáp trả hay không?
Ngoại trưởng Pompeo: Không có nghi ngờ gì [về việc đáp trả]. Chúng ta có năng lực đáp trả, và chúng ta đã đề ra một chiến lược để đáp trả. Tổng thống đã nói rõ rằng nếu có yêu cầu đáp trả, chúng ta sẽ thực hiện ngay. Liên quan đến việc phân tán [vũ khí đáp trả], tôi tin rằng ngày hôm nay chúng ta có khả năng phục hồi tốt hơn nhiều so với chúng ta đã từng có trước đây, khi mối đe dọa không gian mạng này xảy ra với chúng ta.
Hugh Hewitt: Tôi nghĩ rằng các cuộc bầu cử [giữa nhiệm kỳ vào 9/11 tới] sẽ chứng minh rằng chính sách đối với Trung Quốc đã được thể hiện rất chuyên nghiệp, và sẽ được toàn bộ cử tri ủng hộ. Tôi nghĩ điều đó sẽ xảy ra. Chúng ta sẽ thấy. Đã có một sự tập trung vào vụ giết người ghê tởm đối với [nhà báo] Jamal Khashoggi, một trong những đồng nghiệp của tôi tại tờ ‘Bưu điện Washington’, mặc dù tôi không biết ông ấy. Có tin gì về khía cạnh này không, Ngoại trưởng?
Ngoại trưởng Pompeo: Không có nhiều tin tức. Chúng tôi tiếp tục tìm hiểu thêm một chút về những gì đã xảy ra và cách mà ông Khashoggi bị sát hại bi thảm. Anh đã thấy các công tố viên Ả Rập Xê Út hôm qua đã nói rõ rằng đây là một vụ giết người, có kế hoạch trước, và đã xảy ra. Chúng tôi đang tiếp tục tìm hiểu sự thật. Bộ Ngoại giao đã bắt đầu tiến hành điều tra để truy tố những kẻ chịu trách nhiệm, hoặc trừng phạt những người chịu trách nhiệm về vi phạm nhân quyền đã xảy ra, nếu như dữ liệu chứng minh được, và sau đó chúng tôi đảm bảo rằng không ai trong số những người đó, có khả năng đi du lịch đến Mỹ nữa.
Tổng thống đã tuyên bố rất rõ ràng, chúng ta sẽ buộc những người đó phải chịu trách nhiệm, nhưng Mỹ có lợi ích chiến lược, lâu dài và quan trọng trong mối quan hệ của chúng ta đối với Vương quốc Ả Rập Xê Út, và chúng ta sẽ làm cả 2 điều đó cùng một lúc: Bảo vệ lợi ích của chúng ta, và buộc những người có trách nhiệm, phải chịu trách nhiệm.
Hugh Hewitt: Bây giờ, nó rất tốt và đúng đắn rằng điều đó đang xảy ra. Đồng thời, một số nhà bình luận đã mở rộng vụ giết người này sang cơ hội tấn công Ả Rập Xê Út và Các tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, từ Yemen. Ngài có thể giải thích cho khán giả về việc tên lửa Iran đã được phóng lên từ Yemen vào Ả Rập Xê Út như thế nào? Tôi nghĩ là 34 lần, hiện có thể nhiều lần hơn. Và chúng ta không nói về pháo đốt. Chúng ta đang nói về tên lửa đạn đạo đã được phóng đi từ Yemen. Chúng đến được đó như thế nào? Tên lửa của Iran đã đến được đó [Yemen] bằng cách nào?
Ngoại trưởng Pompeo: Anh Hugh, thứ nhất, số tên lửa đạn đạo đã phóng từ Yemen sang Ả Rập Xê Út và Các tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, là nhiều hơn hàng chục lần so với con số 36, mà anh đã xác định.
Hugh Hewitt: Ồ.
Ngoại trưởng Pompeo: Thứ hai, những tên lửa đó, [các chi tiết] phần cứng và phần mềm hỗ trợ tên lửa, là đến từ Cộng hòa Hồi giáo Iran. Chúng ta nhận ra điều đó qua phần cứng, chúng ta có thể khẳng định bằng phép đo từ xa, và chúng ta biết qua thực tế là chúng ta đã có thiết bị đánh chặn trên biển, chỉ ra rất rõ điểm xuất phát [của tên lửa được phóng ra]. Vì vậy, những gì anh thấy, là một cuộc ‘chiến tranh ủy nhiệm’ (Proxy war), đang được Iran tiến hành chống lại Ả Rập Xê Út và Các tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất. Đó là điều mà chúng ta tuyên bố rất rõ rằng chúng ta sẽ làm tất cả những gì có thể, để ngăn chặn, và chúng ta đang hỗ trợ Ả Rập Xê Út và Các tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, trong nỗ lực của họ nhằm bắn hạ những tên lửa này.
Hãy thử nghĩ, anh Hugh, nếu một trong số [những tên lửa] này bắn trúng một chiếc máy bay tại sân bay Riyadh, đó sẽ là một tác động kinh tế rất lớn đối với Mỹ, và thực tế có thể sát hại những người Mỹ bay qua sân bay quốc tế đó. Những mưu đồ của Iran là rất đáng lo ngại như vậy. Chúng ta đã kêu gọi các đối tác châu Âu của chúng ta, hỗ trợ chúng ta đẩy lùi hoạt động này, và cả thế giới nên hiểu rằng Iran đang đặt hàng không thương mại và dân sự vào rủi ro, nguy hiểm bởi những hành động mà họ đã thực hiện.
Hugh Hewitt: Hiện nay, chúng ta luôn luôn lên án việc ‘xuất khẩu’ bạo lực ra ngoài lãnh thổ, và như nó đã xảy ra khi các đặc vụ của Cơ quan Tình báo Quân đội Nga (GRU) tấn công bằng chất độc thần kinh ở Anh, các đặc vụ Ả Rập Xê Út hoạt động ở Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng liệu tôi có đúng không khi cho rằng nước xuất khẩu bạo lực khủng bố lớn nhất thế giới, trên thực tế, chính là Iran, với quy mô lớn hơn mọi người?
Ngoại trưởng Pompeo: Điều đó thậm chí không có gì là bí mật, và cũng không thể chối cãi. Mọi cơ quan, mọi tổ chức thuộc Liên Hợp Quốc đưa tin về khủng bố, thì đều xác định Iran là nhà nước tài trợ khủng bố lớn nhất thế giới. Do đó, một tuần hoặc nhanh hơn, từ bây giờ, các biện pháp trừng phạt nghiêm ngặt nhất mà Mỹ đã từng áp dụng chống lại Iran, sẽ có hiệu lực trở lại vào sáng ngày 5/11.
Hugh Hewitt: Vâng, tôi thấy sự thức tỉnh về Thỏa thuận hạt nhân của Iran với 5 nước (JCPOA) đang diễn ra ở mọi nơi. Ông Ben Rhodes [nguyên cố vấn cho cựu Tổng thống Barack Obama về JCPOA), mà tôi thích gọi ông ấy Metternich của mạng truyền hình MSNBC, nơi tôi đang làm việc, ông Metternich của MSNBC, luôn làm mất danh dự của ngài và của tổng thống [Trump] vì đã xa lánh thế giới, và rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran. [Một thỏa thuận] giống như một chính sách đối ngoại kỳ quặc và phi lý. Ngài ngoại trưởng, Ngài phải dành bao nhiêu thời gian để bảo vệ? Ngài có phải dành thời gian để bảo vệ, thực hiện những bước thực sự cần thiết chống lại chính sách đối ngoại kỳ quặc [dưới thời ông Obama] hay không?
Ngoại trưởng Pompeo: Tôi không dành nhiều thời gian nghĩ về [những chỉ trích của] ông Ben Rhodes. Tôi dành rất nhiều thời gian suy nghĩ về việc đảm bảo rằng nước Mỹ được an toàn, và những lợi ích của chúng ta được bảo vệ. Việc phóng những tên lửa này, như anh miêu tả, sự khủng bố mà anh nói đến, việc ‘xuất khẩu’ ảnh hưởng độc hại ra thế giới diễn ra trong thời kỳ JCPOA, và thực tế, trong hầu hết mọi trường hợp mà tôi vừa nhắc đến, nó đã tăng lên trong thời gian JCPOA . Đó là điều tồi tệ đối với Mỹ. Tổng thống đã đưa ra một quyết định đúng đắn, rút khỏi [JCPOA], và yêu cầu của chúng tôi đối với Iran chỉ đơn giản là trở thành một quốc gia bình thường. Dừng ‘xuất khẩu’ khủng bố, ngừng sử dụng “những lực lượng ủy nhiệm” để tạo ra hỗn loạn trên toàn thế giới, và sau đó chúng ta sẽ chào đón họ trở lại vào liên minh của các quốc gia. Và chúng ta chỉ, chúng ta đang chờ họ làm điều đó.
Hugh Hewitt: Cũng như Trung Quốc, tôi đang chờ đợi về cuộc bầu cử [giữa nhiệm kỳ hôm 6/11 tới], một tuần nữa kể từ hôm thứ Ba (30/10). Và cuối cùng, không quá nổi tiếng, nhưng Thống đốc Rick Scott là khách mời của tôi sáng nay. Ông ấy nói với tôi rằng những người nước ngoài Venezuela và Nicaragua ở Florida, những người mà ông ấy đang vận động, nói chuyện và giúp đỡ sau vụ Michael, vẫn rất ngạc nhiên khi chúng ta cho phép [Tổng thống Venezuela] Maduro làm những gì ông ta đã làm trong 10 năm qua. Chính sách hiện tại của chúng ta là gì? và ông ta có ảnh hưởng xấu như thế nào?
Ngoại trưởng Pompeo: Ông Maduro đã cư xử theo cách thức của các nhà độc tài, tạo ra nỗi thống khổ to lớn cho người dân Venezuela. Hiện chúng ta có vài triệu người Venezuela đã bỏ chạy khỏi đất nước mình, phần lớn là đến Colombia, nhưng bây giờ họ cũng đến những nơi khác ở Nam Mỹ. Chính sách của Mỹ là rất rõ ràng. Chúng ta đang ủng hộ Venezuela quay trở lại các quá trình dân chủ, và chúng ta đưa ra những biện pháp trừng phạt đáng kể đối với giới lãnh đạo Venezuela, nhằm thúc giục họ cho phép dân chủ trở lại, sao cho Venezuela một lần nữa lại là một quốc gia có năng lực to lớn, với dầu mỏ và các tài nguyên thiên nhiên khác, là một quốc gia dân chủ, thịnh vượng và thành công, góp phần vào sự thịnh vượng của thế giới, trở về một đất nước có bản chất đó.
Hugh Hewitt: Hiện nay, Brazil sẽ sớm thoát khỏi sự bất ổn chính trị. Họ sẽ có một tổng thống mới. Ông ấy là một người đàn ông.....
Ngoại trưởng Pompeo: Đúng vậy, cuối tuần này.
Hugh Hewitt: Vâng, một người đàn ông thuộc cánh hữu. Và tiếp theo, ngài có Colombia và Brazil, với giới lãnh đạo chính trị mới. Ngài có nghĩ rằng giữa 2 nước đó, với sự giúp đỡ và cảm hứng từ Mỹ, liệu có thể làm được một cái gì đó về sự sụp đổ của [chính quyền] Venezuela? Bởi vì người dân đang phải chịu đựng thống khổ một cách lạ thường ở đó.
Ngoại trưởng Pompeo: Anh đề cập đến Venezuela và Nicaragua cùng một lúc. Tôi nghĩ rằng sự liên kết của các nhà lãnh đạo mới ở Nam Mỹ và Trung Mỹ, những người quyết tâm giúp đỡ những quốc gia này, những nước nằm trong số láng giềng của họ, hành xử theo cách chống lại hạnh phúc của người dân mình, cho chúng ta cơ hội thay đổi đường hướng của 2 quốc gia đó.
Hugh Hewitt: Và một vài câu hỏi cuối cùng. Về Brexit. Ngài Ngoại trưởng, dường như tôi thấy EU đang không hợp lý ở đây, và có thể ép buộc. Tôi thậm chí còn sợ những rắc rối sẽ quay trở lại ở Bắc Ai Len, nếu như chúng ta không cẩn thận. Ngài có tham gia vào việc cố gắng đưa Anh và Liên minh châu Âu gần lại với nhau, đến một điểm cuối hợp lý của sự chia tách này?
Ngoại trưởng Pompeo: Đây là cuộc thảo luận giữa EU và Vương quốc Anh. Chúng ta rất hy vọng họ sẽ tiếp tục có các cuộc đối thoại, dẫn đến một kết quả tốt cho cả 2 bên.
Hugh Hewitt: Và câu hỏi cuối cùng liên quan đến Liên Hiệp Quốc. Chúng ta có một vị trí khuyết ở đó [Đại sứ Mỹ Nikki Haley đã xin nghỉ], và tôi chắc chắn ngài sẽ tìm thấy một người phù hợp, nhưng tôi chưa bao giờ thích có đại sứ trong nội các. Đối với tôi, việc đó có vẻ là một thông điệp lẫn lộn về cách điều hành [nội các]. Đã có quyết định nào được đưa ra về điều đó không?
Ngoại trưởng Pompeo: Chưa có. Đó sẽ là quyết định của tổng thống, cả về khía cạnh liệu đó có phải là thành viên nội các hay không, và ai sẽ là người đó. Rất nhiều công việc đã được thực hiện trong vấn đề này, và tôi tin rằng chúng tôi sẽ có được một kết quả rất tốt, một kết quả cho phép Mỹ được đại diện một cách tuyệt vời tại Liên Hợp Quốc.
Hugh Hewitt: Ngoại trưởng, ngài đã từng gặp với Tổng thống hàng ngày. Hiện, ngài đã thực hiện rất nhiều công việc. Ngài sẽ dành bao nhiêu thời gian để nói chuyện với Tổng thống về thế giới như nó hiện nay, và nó hoạt động như thế nào?
Ngoại trưởng Pompeo: Không nhiều lắm. Chắc chắn tôi không gặp ông ấy mỗi ngày, theo cách mà tôi đã làm trong vai trò [giám đốc CIA] trước đây của mình, nhưng tôi nhất định nói chuyện với ông ấy mỗi ngày, và tôi thậm chí sẽ ở đó ngày hôm nay, vào giữa ngày để dành khoảng 1 tiếng với ông ấy, nói về một số vấn đề mà chúng ta đã thảo luận sáng nay.
Hugh Hewitt: Vâng, tôi hy vọng Iran đứng đầu trong các vấn đề đó. Cảm ơn Ngoại trưởng về thời gian của ngài sáng nay, và chúng tôi mong muốn sẽ gặp ngài trở lại, và tôi hy vọng rằng thứ Ba tới [6/11], mang lại một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm vào chính sách đối với Trung Quốc và Iran của chúng ta. Cảm ơn ngài, Ngoại trưởng.
Ngoại trưởng Pompeo: Cảm ơn, anh. Chúa phù hộ cho anh.
Phạm Duy
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét